Tượng Thần Tài là một vật phẩm phong thủy tâm linh, khắc họa hình tượng vị thần cai quản tiền tài, may mắn trong tín ngưỡng dân gian, được thờ cúng với mong cầu công việc kinh doanh thuận lợi, tài lộc dồi dào và cuộc sống sung túc.

Tượng Thần Tài được phân loại dựa trên hình tướng và văn hóa bao gồm Văn Thần Tài (Tỷ Can, Phạm Lãi), Võ Thần Tài (Triệu Công Minh, Quan Công), và các biến thể phổ biến như Thần Tài Thổ Địa, Mèo Thần Tài, và Hoàng Thần Tài.

Để bài trí tượng Thần Tài đúng chuẩn phong thủy cần đặt tượng ở cung Thiên Lộc (hướng Đông Nam) hoặc vị trí chéo với cửa chính, lưng tượng dựa vào tường vững chãi, mặt hướng ra cửa để đón tài khí, và luôn giữ cho ban thờ sạch sẽ, trang nghiêm.

1. Tượng Thần Tài là gì và ý nghĩa trong đời sống văn hóa?

Tượng Thần Tài là hình ảnh điêu khắc của vị thần chủ về tiền bạc, của cải trong tín ngưỡng phương Đông. Đây không chỉ là một vật phẩm trang trí, mà còn là một biểu tượng tâm linh sâu sắc, hiện thân cho những ước vọng về một cuộc sống đủ đầy, giàu có và may mắn. Trong văn hóa kinh doanh của người Việt, việc thờ cúng Thần Tài gần như là một điều không thể thiếu, thể hiện niềm tin vào sự phù trợ của các đấng siêu nhiên đối với công việc làm ăn.

Nguồn gốc và sự tích về vị Thần Tài

Có rất nhiều truyền thuyết khác nhau về Thần Tài, nhưng phổ biến nhất là sự tích về Triệu Công Minh, vị thần thường được khắc họa với hình ảnh mặt đen râu rậm, tay cầm roi sắt, cưỡi cọp đen. Ông được cho là có khả năng hô mưa gọi gió, trừ tà và mang lại tài lộc. Một sự tích khác kể về Thần Tài trong một lần say rượu rơi xuống trần gian, đi đến đâu cũng mang lại sự sung túc, may mắn cho gia chủ ở đó. Ngày ông bay về trời là ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch, và ngày này về sau được dân gian lấy làm ngày vía Thần Tài.

Ý nghĩa của việc thờ cúng Tượng Thần Tài

Chiêu tài, hút lộc: Đây là ý nghĩa quan trọng nhất. Người ta tin rằng, việc thờ cúng Thần Tài thành tâm sẽ được Ngài phù hộ cho công việc làm ăn phát đạt, tiền vào như nước, buôn may bán đắt.

Mang lại may mắn, bình an: Thần Tài không chỉ ban phát tài lộc mà còn là vị thần cai quản đất đai (khi thờ cùng Thổ Địa), giúp trông coi nhà cửa, xua đuổi tà khí, mang lại sự bình an cho gia đạo.

Điểm tựa tinh thần: Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, ban thờ Thần Tài là một điểm tựa tinh thần vững chắc, giúp người kinh doanh có thêm niềm tin, sự lạc quan và động lực để phấn đấu.

Việc thờ cúng Thần Tài đã trở thành một nét đẹp văn hóa, thể hiện triết lý "có thờ có thiêng, có kiêng có lành". Để hiểu rõ hơn, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các hình tướng Thần Tài phổ biến nhất.

2. Phân loại các dạng Tượng Thần Tài phổ biến trong tín ngưỡng

Thế giới tượng Thần Tài vô cùng phong phú, mỗi hình tướng đều mang một câu chuyện và ý nghĩa riêng, phù hợp với những ngành nghề và mong cầu khác nhau. Việc phân biệt rõ các vị sẽ giúp bạn lựa chọn được bức tượng phù hợp nhất.

Tượng Ông Thần Tài và Ông Địa

Đây là hình thức thờ cúng phổ biến nhất tại Việt Nam. Tượng Ông Thần Tài thường được đặt bên trái (nhìn từ ngoài vào), có hình dáng phúc hậu, râu tóc bạc phơ, tay cầm thỏi vàng (kim nguyên bảo). Ông Thổ Địa được đặt bên phải, bụng phệ, tay cầm quạt, nụ cười hiền từ. Hai vị thần này thường được thờ chung một ban thờ, mang ý nghĩa Thần Tài chiêu tài và Thổ Địa giữ của, bảo vệ đất đai, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo cho sự thịnh vượng bền vững.

Tượng Mèo Thần Tài (Maneki Neko)

Có nguồn gốc từ Nhật Bản nhưng tượng Mèo Thần Tài đã trở nên vô cùng quen thuộc và được yêu thích tại Việt Nam. Mèo Thần Tài được tin là sẽ vẫy gọi may mắn, tài lộc và khách hàng đến cho cửa tiệm.

Mèo giơ tay trái: Vẫy gọi khách hàng.

Mèo giơ tay phải: Mang lại tiền tài, may mắn.

Mèo giơ cả hai tay: Bảo vệ gia đình và công việc kinh doanh.
Mỗi màu sắc của mèo cũng mang một ý nghĩa riêng: tam thể (may mắn nhất), trắng (trong sạch), đen (xua đuổi tà ma), đỏ (sức khỏe), vàng (giàu sang).

Tượng Hoàng Thần Tài (Dzambala)

Tượng Hoàng Thần Tài là một trong năm vị Ngũ Bộ Thần Tài của Phật giáo Tây Tạng. Ngài được khắc họa với thân sắc vàng, bụng to, tay phải cầm quả Như Ý, tay trái ôm một con chuột nhả ngọc. Việc thờ cúng Hoàng Thần Tài không chỉ cầu tài lộc mà còn là một pháp tu trì, giúp hành giả phát triển tâm bố thí, loại bỏ sự keo kiệt và tích lũy công đức. Năng lượng từ Ngài được cho là rất mạnh mẽ, giúp người thờ vượt qua khó khăn tài chính nhanh chóng.

Các dạng Thần Tài khác

Võ Thần Tài: Thường là hình tượng Triệu Công Minh hoặc Quan Công. Tượng Quan Công vừa là Võ Thần Tài, vừa có tác dụng trấn trạch, dẹp trừ tiểu nhân, phù hợp với những người làm trong lĩnh vực cạnh tranh hoặc cơ quan nhà nước.

Văn Thần Tài: Thường là hình tượng Tỷ Can (Thần Tài của giới văn phòng) hoặc Phạm Lãi (ông tổ của giới thương nhân).

Mỗi vị Thần Tài mang một năng lượng và ý nghĩa riêng. Bên cạnh việc thờ cúng các vị thần, việc trưng bày các vật phẩm phong thủy khác như tường ông bà già hạnh phúc để cầu gia đạo ấm êm, hay tượng phật mini và tượng chú tiểu để tâm hồn thanh tịnh cũng là những lựa chọn được nhiều người yêu thích.

3. Hướng dẫn lựa chọn và thỉnh Tượng Thần Tài hợp mệnh

Việc lựa chọn và thỉnh một bức tượng thần tài không chỉ đơn giản là mua một vật phẩm trang trí. Đây là một nghi lễ tâm linh quan trọng, đòi hỏi sự cẩn trọng và thành tâm.

Chọn tượng theo chất liệu và màu sắc

Chất liệu và màu sắc của tượng nên được chọn dựa trên quy luật Ngũ hành tương sinh để phù hợp với mệnh của gia chủ.

Mệnh Kim: Nên chọn tượng làm từ kim loại (đồng), gốm sứ có màu trắng, vàng ánh kim.

Mệnh Mộc: Nên chọn tượng làm từ gỗ, hoặc tượng có màu xanh lá, xanh ngọc.

Mệnh Thủy: Nên chọn tượng có màu đen, xanh dương.

Mệnh Hỏa: Nên chọn tượng có màu đỏ, hồng, tím.

Mệnh Thổ: Nên chọn tượng làm từ gốm sứ, đá và có màu vàng, nâu đất.

Kiểm tra diện mạo và thần thái của tượng

Một bức tượng tốt cần có thần thái. Hãy chọn những bức tượng có khuôn mặt tươi cười, phúc hậu, các đường nét điêu khắc tinh xảo, cân đối. Tượng phải có vẻ ngoài hoan hỉ, tạo cho người nhìn cảm giác vui vẻ, tin tưởng. Tránh chọn những bức tượng có khuôn mặt cau có, đường nét thô kệch hoặc bị sứt mẻ.

Tầm quan trọng của việc chọn tượng chất lượng và đã được khai quang

Một bức tượng chỉ là một vật phẩm trang trí nếu chưa được "khai quang điểm nhãn". Đây là một nghi lễ tâm linh để "khai mở" linh tính cho bức tượng, giúp tượng có thể kết nối và nhận được năng lượng từ thế giới tâm linh.

Chuyên gia phong thủy Master Tường Minh cho biết: "Việc khai quang giống như kích hoạt năng lượng cho bức tượng. Một bức tượng dù đẹp đến đâu nhưng không được khai quang đúng cách thì cũng chỉ có giá trị về mặt thẩm mỹ. Năng lượng phong thủy sẽ không được phát huy tối đa. Vì vậy, hãy tìm đến những địa chỉ uy tín, nơi có các thầy hoặc chuyên gia am hiểu để thực hiện nghi lễ này."

Phản hồi từ những người kinh doanh cũng cho thấy rõ điều này.

Anh Tiến Dũng, chủ một chuỗi cửa hàng tại Hà Nội, chia sẻ: "Lúc đầu tôi chỉ mua một bức tượng Thần Tài về đặt cho có lệ. Sau khi được bạn bè tư vấn, tôi đã tìm đến một cơ sở uy tín để thỉnh một pho tượng bằng đồng đã được khai quang cẩn thận. Thật trùng hợp là sau đó công việc của tôi suôn sẻ hơn hẳn, bản thân cũng cảm thấy an tâm và tự tin hơn rất nhiều."

4. Câu hỏi thường gặp

Ngày vía Thần Tài là ngày nào và nên làm gì trong ngày này?
Ngày vía Thần Tài là ngày mùng 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm. Vào ngày này, các gia đình kinh doanh thường làm lễ cúng tươm tất hơn thường lệ và đi mua vàng để cầu một năm mới may mắn, phát tài phát lộc.

Ban thờ Thần Tài gồm những gì?
Một ban thờ cơ bản gồm: Tượng Thần Tài - Thổ Địa, bát hương, lọ hoa, đĩa trái cây, kỷ chén (chén nước), và có thể có thêm Cóc Thiềm Thừ, Tỳ Hưu, bát nước Minh Đường Tụ Thủy.

Nên đặt ban thờ Thần Tài ở đâu trong nhà?
Ban thờ Thần Tài nên được đặt dưới đất, ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm. Vị trí tốt nhất là ở góc chéo đối diện với cửa ra vào chính, lưng ban thờ dựa vào tường vững chắc để có thể bao quát được sự ra vào của khách và tiền tài.

Có cần xem ngày tốt để lập ban thờ Thần Tài không?
Có, việc lập ban thờ Thần Tài lần đầu tiên là rất quan trọng. Gia chủ nên xem ngày giờ tốt, hợp với tuổi của mình để tiến hành, nhằm đảm bảo mọi việc được hanh thông, thuận lợi.

Thắp hương cho Thần Tài vào lúc nào là tốt nhất?
Thời gian tốt nhất để thắp hương là vào buổi sáng, từ 7h-9h (giờ Thìn). Đây là khung giờ được cho là có vượng khí tốt, giúp lời cầu nguyện dễ được linh ứng.

Cúng Thần Tài cần những lễ vật gì?
Lễ vật cúng Thần Tài không cần quá cầu kỳ, quan trọng là sự thành tâm. Thường ngày có thể cúng trái cây, hoa tươi, nước sạch. Vào các ngày rằm, mùng 1 hoặc ngày vía Thần Tài có thể cúng thêm đồ mặn như tôm, cua, thịt heo quay.

Khi bát hương đầy có được rút bớt chân hương không?
Có. Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, sau khi làm lễ cúng ông Công ông Táo, bạn có thể xin phép các Ngài để dọn dẹp ban thờ và rút bớt chân hương. Số chân hương còn lại nên là số lẻ (3, 5, 7, 9).

Có được đặt ban thờ Thần Tài dưới chân cầu thang không?
Tuyệt đối không nên. Vị trí dưới chân cầu thang hoặc gần nhà vệ sinh, nhà bếp là những nơi ô uế, thiếu sự trang nghiêm, sẽ làm ảnh hưởng đến sự linh thiêng của ban thờ và có thể mang lại những điều không may mắn.

Nếu tượng Thần Tài bị vỡ hoặc cũ thì phải làm gì?
Không nên vứt tượng một cách tùy tiện. Bạn nên dùng giấy đỏ hoặc vải sạch gói cẩn thận bức tượng lại, sau đó mang lên chùa gửi hoặc thả trôi sông ở nơi nước sạch, đồng thời thỉnh một pho tượng mới về thay thế.

Ngoài người kinh doanh, những người khác có nên thờ Thần Tài không?
Có. Bất kỳ ai mong muốn một cuộc sống sung túc, tài chính ổn định và may mắn đều có thể thờ cúng Thần Tài. Việc thờ cúng thể hiện lòng thành kính và mong ước chính đáng về một cuộc sống tốt đẹp hơn.